Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in Thinkers & Makers, een magazine van Akkodis waarin de slimste geesten en innovatieve projecten worden belicht die de toekomst van technologie en techniek vormgeven.

Een Oostenrijkse spoorwegexploitant heeft 18 geavanceerde Servicejet-treinen besteld, die zijn uitgerust met 40 m3 water en twee soorten schuimblussers om zijn netwerk te beschermen, inclusief delen in Zwitserland.

Deze treinen, met een waarde van €230 miljoen, halen snelheden tot 160 km/u en kunnen 324 mensen evacueren. Ontworpen voor brandbestrijding in moeilijke tunnelomstandigheden, beschikken ze over thermische beeldvorming en beschermende ventilatie. De eerste trein is in 2024 in gebruik genomen. Akkodis ontwikkelt een geavanceerd besturingssysteem waarmee brandweerlieden aan boord de hogedruk- en lagedrukwaterkanonnen kunnen bedienen, in nauwe samenwerking met de apparatuurfabrikant.

Akkodis verschuift van de auto-industrie naar de spoorwegsector

"Wij werken voornamelijk in de auto-industrie, dus de overstap naar spoorwegen was een eerste voor ons," zegt teamleider Marc Meise. Hij en zijn team van 10 ontwikkelaars bij het Akkodis-kantoor in Linz riepen de hulp in van collega's elders in Oostenrijk om hun expertise te versterken en het ideale team voor het project samen te stellen.

"Het was zowel leuk als uitdagend om op deze schaal te werken, vooral bij het ontwerpen van een besturingssysteem dat voldoet aan de strenge eisen van de sterk gereguleerde spoorwegsector," zegt Meise.

Van gebruikersinterface naar brandbestrijding

De brandweerlieden aan boord bedienen de water- en schuimkanonnen via twee schermen die zijn verbonden met een pompmodule in het midden van de trein, onder enorme tanks met verschillende blusmiddelen.

De commando's van de brandweerlieden worden uitgevoerd door complexe elektronica in de module. Deze activeren een reeks sensoren, actuatoren, pompen en kleppen die elementen regelen zoals druk, menging van blusmiddelen en vulling. Alles wordt geprogrammeerd door het team van Meise.

Grenzen verleggen met standaardmodules

Het startpunt was het gebruik van standaard elektronische besturingsmodules die zijn ontworpen voor de spoorwegsector, maar deze werden tot het uiterste benut, zegt Meise.

"Door deze modules te kiezen, wisten we zeker dat we apparatuur hadden met alle benodigde certificeringen voor spoorweggebruik," zegt hij. "We specificeerden de modules die we nodig hadden voor de brandbestrijdingsoplossing en ontwikkelden vervolgens de besturingssoftware die erop draait. Onze software vertaalt de commando's van de brandweerlieden – zoals het kiezen van een specifieke mengverhouding van water en schuim – van een klik op het scherm naar een actie uitgevoerd door de pompmodule."

Deze modules worden zelden gebruikt in zo'n complexe elektronische besturingsomgeving, maar met zorgvuldig ontwerp en planning slaagde het Akkodis-team erin om alles naar wens te laten werken.

Praktische tests en realtime aanpassingen

Twee in Wenen gevestigde Akkodis-consultants, Samuel Giger en Clemens Környefalvy, respectievelijk verantwoordelijk voor embedded hardware en software, speelden een cruciale rol bij het behalen van dit resultaat. Ze voerden uitgebreid onderzoek uit naar de hydraulische eigenschappen van pompen (kleppen, pompen, sensoren en actuatoren) om ervoor te zorgen dat ze konden worden aangestuurd via de PLC-modules die door Selectron werden geleverd.

Een belangrijke uitdaging was het aanpassen van modules die oorspronkelijk bedoeld waren voor eenvoudige taken, zoals het bedienen van deuren of airconditioning, aan een complex besturingssysteem. De experts programmeerden en testten de besturingssoftware ter plaatse in de fabriek van de fabrikant, direct op de pompmodule. Ze gebruikten een 110 kW tractiemotor om water en schuim te verplaatsen, waardoor ze de hardware- en softwarecomponenten konden integreren en optimaliseren.

Uitdagingen overwinnen voor spoorwegveiligheid

Het project was zowel uitdagend als lonend, zegt Meise. Het team gebruikte kant-en-klare componenten, waardoor belangrijke obstakels werden weggenomen, omdat de modules al in overeenstemming waren met de spoorwegvoorschriften en breed worden toegepast in de industrie.

Volgens de projectovereenkomst zou Akkodis de besturingssystemen ontwikkelen voor de eerste twee pompmodules, waarna de assemblage van de resterende 16 zou worden overgedragen aan de fabrikant van de brandbestrijdingsapparatuur. Deze overdracht vereiste gedetailleerde documentatie en uitgebreide training van hun personeel.

Nieuwe mogelijkheden voor Akkodis

De overstap van de auto-industrie naar de spoorwegen was aanvankelijk een steile leercurve, maar het team voelt zich nu zelfverzekerd en klaar om andere spoorwegontwikkelingsprojecten aan te pakken, een sector met groot potentieel.

"De spoorwegsector is een enorme markt, maar als je beter kijkt, zijn er niet zoveel bedrijven die dit echt kunnen. Met de specialistische kennis die ons team in Linz heeft opgedaan over de integratie van standaard elektronische besturingsmodules, die veel worden gebruikt in de sector, voelen we ons klaar om andere complexe softwarebesturingsopdrachten aan te pakken."